Handhafi tónlistarverðlauna Norðurlandaráðs 2023

Þjóðlagatónlistarkonan, söngkonan, lagahöfundurinn og kantele-leikarinn Maija Kauhanen er einstaklega öflug og fjölhæf einnar konu hljómsveit sem hefur á skömmum tíma skapað sér farsælan feril á alþjóðlegum vettvangi. Hún er einleikari með meistaralegt vald á handverki tónlistarinnar og hefur gefið út tvær plötur sem hlotið hafa lof gagnrýnenda. Fyrir fyrstu plötu sína, Raivopyörä („Reiðihjólið“), hlaut Kauhanen fjölda virtra verðlauna í heimalandinu og á nýjustu plötu hennar, Menneet („Hin brottgengnu“) frá 2022, skilar persónuleg nálgun hennar sér í enn sterkari heildarmynd tónlistarsköpunar.

Listsköpun Kauhanen grundvalllast á tónlistarhefð Karelíu í Finnlandi, bæði hvað snertir hljóðfæraval og spila- og söngtækni. Leikur hennar á finnska strengjahljóðfærið kantele byggist á kraftmikilli og hefðbundinni tækni þar sem viðarflís er notuð á svipaðan hátt og gítarnögl til að leika á strengina. Maija Kauhanen notar hefðbundna þjóðlagasöngtækni með listilegum og skapandi hætti í bland við nýrri aðferðir og hljóðheima, meðal annars með því að nýta þætti úr popptónlist.

Helsta sérkenni hennar liggur í lifandi flutningi á mörg hljóðfæri sem einnar konu hljómsveit. Þá óma samtímis á sviðinu hamslaus kantele-leikur, kraftmikill söngur og tugir slagverkshljóðfæra, allt frá symbölum til bjallna, skála og ýmiss konar áhalda. Maija Kauhanen hefur fullt vald á þessari síbreytilegu heild og spinnur um leið tónlist af miklu listfengi. Útkoman er bræðingur ólíkra tímaskeiða, tæknilegra aðferða og stílbragða sem heillar áhorfendur hvarvetna með tilraunakenndum hljóðheimum.

Frásagnir í söngtextum leika mikilvægt hlutverk í sterkri túlkun hennar, þar sem örlög kvenna á ýmsum aldri eru fyrirferðarmikið viðfangsefni. Gömul þjóðlög eru einnig færð kunnáttusamlega inn í heim nútímans. Textarnir eru gjarnan með femínísku ívafi og segja frá erfiðleikum í samböndum, frá heimilisofbeldi og ótta – en einnig rúmast þar gleði, huggun og von.

Maija Kauhanen er einstakur tónlistarhöfundur og -flytjandi – enginn annar hljómar eins og hún.