Stéttarfélög í Noregi

Stéttarfélagið á þínu sviði getur veitt þér upplýsingar um laun og ráðningarkjör sem þú átt rétt á í Noregi. 

Stéttarfélög, landssambönd þeirra og heildarsamtök launafólks

Stéttarfélög eru félagasamtök launafólks í sömu starfsgrein eða atvinnugrein. Þau vinna að bættum réttindum og vinnukjörum félagsmanna og gegna mikilvægu hlutverki í kjarasamningaviðræðum.

Stéttarfélög mynda stærri landssambönd eða starfsgreinasambönd. Ef þú ert í stéttarfélagi mun það að öllu jöfnu aðstoða þig sem launamann ef deilur koma upp milli þín og atvinnurekandans.

Landsamböndin mynda hins vegar heildarsamtök aðildarfélaganna. Í Noregi eru fjögur heildarsamtök:

• Landssamtökin í Noregi, LO, eru fjölmennustu heildarsamtök launafólks í Noregi. 22 stéttarfélög úr ýmsum starfsgreinum eiga aðild að LO, þeirra á meðal eru verslunar- og skrifstofufólk í Forbundet for ansatte innen Handel og Kontor, rafiðnaðarmenn í EL & IT Forbundet, starfsfólk í orkugeira í Industri Energi og Fagforbundet, bandalag starfsmanna hjá sveitarfélögum, fylkissveitarfélögum og á almennum vinnumarkaði.
• Heildarsamtök háskólamanna, Unio, eru næst fjölmennustu heildarsamtök launafólks í Noregi. Meðal aðildarfélaga Unio má nefna hjúkrunarfræðinga í Norsk Sykepleierforbund, kennara í Utdanningsforbundet, lögreglumenn í Politiets Fellesforbund og sjúkraþjálfara í Norsk Fysioterapiforbund.
• Starfsgreinasambandið, YS, telur 19 aðildarfélög á öllum sviðum vinnumarkaðarins en þar má nefna atvinnubílstjóra í Yrkestrafikkforbundet for bussjåfører, bókasafnsfræðinga í Bibliotekarforbundet, kennara í Lærernes Yrkesforbund og lyfjafræðinga í Farmasiforbundet.
• Akademikerne eru samtök háskólamanna en aðildarfélög þeirra eru 13. Meðal þeirra má nefna arkitekta í Arkitektenes Fagforbund, lækna í Den norske legeforening, tannlækna í Den norske tannlegeforening og félags- og hugvísindafólk með meistarpróf í Samfunnsviterne.

Heildarsamtökin geta beint þér til landssamband sem á við í þinni starfsgrein eða atvinnugrein. Hafðu samband við heildarsamtökin eða landsambandið sem tengist þínu starfssviði eða atvinnugrein ef þú vilt vita nánar um réttindi og skyldur launafólks.

Ef þú ert í launavinnu geturðu dregið félagsgjöld til stéttarfélags frá í skatti. Þau eru oft í skattskýrslunni en ef þeirra er ekki getið þar þarftu að bæta þeim inn í skýrsluna. Skattstjóri hefur yfirlit yfir hve stór hluti félagsgjalda er frádráttarbær til skatts.