Fjármögnun náms á Íslandi

Upplýsingar um möguleika varðandi námslán og námsstyrki fyrir þá sem hyggja á nám á Íslandi.

Námslán

Menntasjóður námsmanna veitir námslán til námsmanna sem uppfylla ákveðin skilyrði sem sjóðurinn setur.

Umsækjendur þurfa að vera orðnir fjárráða (18 ára) til að geta sótt um námslán. Þá þurfa umsækjendur að uppfylla ákveðin búsetuskilyrði og/eða skilyrði um tengsl við Ísland sem íslenskir eða erlendir ríkisborgarar.

Umsækjendur mega ekki vera á vanskilaskrá eða í vanskilum við sjóðinn með eldri lán, bú þeirra sé ekki í gjaldþrotameðferð og hafi ekki áður verið tekið til gjaldþrotaskipta, svo og að sjóðurinn hafi ekki áður þurft að afskrifa lán gagnvart viðkomandi.

Réttur til námsaðstoðar vegna náms á Íslandi

Rétt á námsaðstoð vegna náms á Íslandi á námsmaður sem uppfyllir almenn skilyrði um lánshæfi ásamt því að uppfylla eitt eftirtalinna skilyrða:

er íslenskur ríkisborgari,
er ríkisborgari Danmerkur, Finnlands, Noregs eða Svíþjóðar,
er ríkisborgari EES- eða EFTA-ríkis sem er launþegi eða sjálfstæður atvinnurekandi á Íslandi eða heldur stöðu sinni sem slíkur; þá er að jafnaði miðað við að vinnuframlag ríkisborgarans sé ekki undir 40 klukkustundum á mánuði á meðan námi hans stendur og skal hann senda mánaðarlega inn afrit af launaseðli sínum inn á gagnaskil „Mitt lán“,
er aðstandandi ríkisborgara skv. 3. tölul.,
er ríkisborgari EES- eða EFTA-ríkis og hefur öðlast rétt til ótímabundinnar dvalar hérlendis,
er aðstandandi ríkisborgara skv. 5. tölul.,
er erlendur ríkisborgari og er í hjúskap eða hefur um tveggja ára skeið verið í skráðri sambúð með íslenskum ríkisborgara og hefur átt lögheimili á Íslandi að lágmarki tvö ár af síðastliðnum fimm árum áður en nám hefst,
hefur dvalarleyfi hér á landi sem flóttamaður,
hefur ótímabundið dvalarleyfi hér á landi.

Erlendur ríkisborgari sem hefur fengið dvalarleyfi hér á landi sem flóttamaður á grundvelli alþjóðlegrar verndar á rétt til námsaðstoðar til að stunda nám á Íslandi.

Við umsókn þarf flóttamaður að skila staðfestingu frá Útlendingastofnun um stöðu sína.

Upplýsingar á vef Menntasjóðs

Námsmenn frá Norðurlöndum, sem heimilisfastir eru á Íslandi og stunda lánshæft nám hérlendis, njóta námsaðstoðar til jafns við íslenska námsmenn enda fái þeir ekki námsaðstoð frá heimalandi sínu sbr. samkomulag milli Norðurlanda um þessi efni eins og það er á hverjum tíma.

Réttindi EES-ríkisborgara sem eru launþegar/sjálfstætt starfandi og fjölskyldumeðlima þeirra:

Námsmenn, sem eru launþegar/sjálfstætt starfandi eða halda þeirri stöðu samkvæmt reglum EES-réttar og eru ríkisborgarar í EES-ríki og fjölskyldur þeirra og aðrir sem eru á þeirra framfæri, eiga rétt á námslánum í samræmi við skilyrði 4. gr. reglugerðar nr. 478/2011.

Námsmenn sem eru ríkisborgarar í EES-ríki, aðrir en þeir sem tilgreindir eru í grein 1.1.3 eiga rétt á námslánum í samræmi við skilyrði 5. gr. reglugerðar nr. 478/2011.

Erlendur ríkisborgari öðlast lánsrétt eins og íslenskir námsmenn á þeirri önn sem samþykkt er að veita honum íslenskan ríkisborgararétt. Erlendur ríkisborgari, sem ekki er ríkisborgari á Evrópska efnahagssvæðinu (EES), getur sótt um námslán vegna náms sem er stundað á Íslandi eða á Norðurlöndunum ef viðkomandi uppfyllir bæði eftirtalinna skilyrða;

1. er í hjúskap með íslenskum ríkisborgara sem uppfyllir skilyrði gr. 1.1.1 og
2. hefur átt lögheimili á Íslandi í að lágmarki 2 ár af síðastliðnum 5 árum áður en nám hefst.

Einstaklingar sem stjórnvöld hafa veitt alþjóðlega vernd eða dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skulu eiga rétt á námslánum samkvæmt lögum um Lánasjóð íslenskra námsmanna að því tilskildu að þeir séu komnir til landsins og fyrir liggi staðfesting Útlendingastofnunar á því að viðkomandi hafi verið veitt réttarstaða flóttamanns eða hafi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða samkvæmt lögum um útlendinga.

Lánshæft nám

Háskólanám á Íslandi er lánshæft til framfærslu, barnastyrks og skólagjalda, svo fremi sem það er skipulagt sem fullt nám í kennsluskrá skóla. Full nám er skilgreint sem 30 ECTS-einingar á misseri eða 60 ECTS einingar á hverju skólaári eða ígildi þess.

Heimilt er að veita eingöngu skólagjaldalán til náms sem ekki er skipulagt sem fullt nám en þó að minnsta kosti 45 ECTS-einingar eða meira á hverju skólaári. Er þá aðeins lánað til skólagjalda en ekki framfærslu, barnastyrks eða ferðaláns. Þetta á til dæmis við um 90 ECTS-eininga nám sem skipulagt er á tveimur árum.

Aðfaranám á Íslandi

Aðfaranám fyrir háskólanám sem skipulagt er af viðurkenndum háskóla er lánshæft. Miðað er við að námið sé skipulagt sem allt að 60 staðlaðar framhaldsskólaeiningar.

Starfsnám og viðbótarnám við framhaldsskóla á Íslandi

Starfsnám (iðnnám) og viðbótarnám við framhaldsskóla á Íslandi er lánshæft. Skilyrði er að námið hafi hlotið staðfestingu ráðherra samkvæmt lögum nr. 92/2008 og uppfylli að auki öll eftirtalin skilyrði:

Námið hafi fengið samþykki frá viðkomandi starfsgreinaráði ef við á,

námslok séu a.m.k. á þriðja hæfnisstigi,

sambærilegt nám sé almennt ekki í boði á háskólastigi á Íslandi.

Farið er með nemalaun eins og aðrar tekjur samkvæmt reglum sjóðsins og geta þau komið til skerðingar á námsláni fari samanlagðar tekjur yfir almennt frítekjumark.

Almennt nám í framhaldsskóla til stúdentsprófs eða sambærilegs prófs er ekki lánshæft. Hins vegar geta framhaldsskólanemar átt rétt á jöfnunarstyrk ef þeir stunda nám fjarri heimahögum.

Listi yfir sérnám á Íslandi

Heimilt er að veita lán til tungumálanáms ef það er nauðsynlegur undirbúningur undir lánshæft nám í landi þar sem annað tungumál en enska og Norðurlandamál (annað en finnska) er talað.

Einungis er veitt lán einu sinni til undirbúningsnáms í tungumálum.

Hámarkseiningafjöldi, sem veitt er lán til samkvæmt þessari grein, fer eftir viðkomandi tungumáli og er á bilinu 30-90 ECTS-einingar. Sjá nánar í fylgiskjali II í úthlutunarreglum sjóðsins.

Ef lánþegi skiptir um námsland að loknu tungumálanámi er honum synjað um aðstoð (námslán til framfærslu/skólagjalda/ferðaláns og barnastyrks) jafnlengi og hann naut aðstoðar í því námi. Fái námsmaður tungumálanámið metið til styttingar á nýju námi kemur það til styttingar á þeim tíma sem námsmaður á ekki rétt á aðstoð.

Lánshæfi undirbúningsnáms í tungumálum er háð því að um sé að ræða skipulagt nám sem talist getur nægjanlega veigamikið að því er varðar eðli og uppbyggingu að mati stjórnar sjóðsins (a.m.k. 15 kennslustundir á viku). Einungis er veitt lán einu sinni til undirbúningsnáms í tungumálum.

Áður en lán vegna undirbúningsnáms í tungumálum er afgreitt þarf að liggja fyrir staðfesting á inngöngu í lánshæft nám á sama tungumálasvæði.

Námsstyrkir

Enginn opinber námsstyrkur er í boði fyrir námsmenn. Þó geta námsmenn af landsbyggðinni sem þurfa að dvelja fjarri heimili sínu vegna náms fengið svokallaðan jöfnunarstyrk.

Námsmenn í fjölbrauta- eða menntaskólum, sem stunda sérnám sem leiðir til starfsréttinda, geta fengið námslán.

Nemendur sem óska eftir Nordplus eða Erasmus-styrk til að stunda nám á Íslandi í eina eða tvær annir hafa samband við alþjóðaskrifstofu þess háskóla sem þeir stunda nám við í heimalandinu. Námið er svo metið sem hluti af náminu í heimalandinu. Mennta- og menningarmálaráðuneytið veitir auk þess örfáa styrki til erlendra nema.

Ýmsir styrktarsjóðir eru til fyrir nema sem stunda nám í ákveðnum greinum og má meðal annars finna upplýsingar um þá í handbók um styrki frá Rannis.

Ráðuneyti háskóla, iðnaðar og nýsköpunar

Farabara - Rannís