Katrine Rasmussen Kielsen

Katrine Rasmussen Kielsen

Katrine Rasmussen Kielsen

Photographer
Katrine Rasmussen Kielsen
Katrine Rasmussen Kielsen: Qivittuissuit akornanniinnikuuvunga, skáldsaga, Katrinemuna, 2021. Tilnefnd til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs 2023.

Qivittuissuit akornanniinnikuuvunga („Ég hef lifað á meðal alvöru fjallafólks“, ekki gefin út á íslensku) er ósvikin grænlensk saga sem byggir á þeirri grænlensku þjóðtrú að úti í náttúrunni búi fólk, í felum frá bæjum og byggðum landsins. Að sögn höfundarins er þetta sönn saga, sögð af aðalpersónunni sjálfri sem býr nú í öðru norrænu landi undir öðru nafni.

 

Í upphafi virðist hér vera á ferðinni friðsæl frásögn af hamingjusamri fjölskyldu. Yngsta dóttirin, Paneeraq, er augasteinn föður síns og hefur að fornum grænlenskum sið fengið úthlutað kærasta sem faðirinn hefur valið henni. Hún á að giftast honum þegar hún fullorðnast, stríðir faðirinn dóttur sinni. Sá siður að velja börnum framtíðarmaka komst á fyrir kristnitöku og var ætlað að tryggja framgang ættarinnar. Í grænlensku samfélagi nútímans er það þó aðeins gamall og skemmtilegur siður sem hefur enga merkingu þegar börnin verða fullorðin. En eftir því sem frásögninni vindur fram byrja brestir að myndast í glansmyndinni af fjölskyldunni. Hinn ástríki faðir sýnir sitt rétta andlit þegar dætur hans verða ungar konur. Innan fjölskyldunnar á hann síðasta orðið. Hann ofsækir kærasta dætra sinna og hrekur þá burt úr bænum á laun. Þeir hverfa einfaldlega fyrir slysni þegar þeir hafa siglt út með honum. Sem ung stúlka verður Paneeraq ástfangin af ungum manni að nafni Larsi, en faðirinn ætlar henni Kaali, annan ungan mann. Paneeraq ákveður að óhlýðnast föðurnum, sem lætur sem hann samþykki ákvörðun hennar. Nokkru seinna hverfur Larsi eftir að hafa farið á veiðar með föður Paneeraq. Hans er leitað án árangurs. Að einhverjum tíma liðnum berst sá orðrómur um bæinn að sést hafi til Larsi. Hann er orðinn að „qivittoq“ – fjallamanni. Fjallafólk er fólk sem lifir eitt úti í náttúrunni. Það getur líka öðlast yfirnáttúrulega krafta með því að gera samkomulag við öfl og anda náttúrunnar. Að ógleymdum djöflinum, sem freistar þess stöðugt með ódauðleika. Paneeraq fer að leita að kærasta sínum úti í náttúrunni. Skyndilega kemur risavaxinn hrafn með mannsandlit, grípur Paneeraq með gríðarstórum klónum og flýgur með hana upp í fjöllin háu þar sem samfélag „qivittoq“ – fjallafólks – hefst við í leyni. Og hér hefst þessi saga, sem byggir að sögn höfundar á raunverulegum atburðum, fyrir alvöru. Skáldsagan segir frá ást tveggja ungra manneskja á Grænlandi og baráttu þeirra fyrir því að losna undan ofríki föður. 

 

Skáldsagan er skrifuð eins og löng, órofin munnleg frásögn. Sagan og atburðarásin eru spennandi og veita sérstæða innsýn í reynslu höfundar af lífinu úti í náttúrunni (hvort sem lesandinn leggur trúnað á frásögnina eða ekki) og getur um leið vakið áhugaverða umræðu um grænlenska menningu. Bókin er afar falleg á köflum og snertir jafnframt á fjölda ólíkra viðfangsefna. Í henni eru spennandi kaflar, litríkar lýsingar og djúpar frásagnir. Yfir 8000 eintök hafa selst af grænlensku útgáfunni og hljóðbókin á grænlensku hefur verið í fyrsta sæti á metsölulista í Danmörku í meira en tvo mánuði.