Aukið norrænt samstarf getur fært okkur nær loftslagsmarkmiðum

Loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, COP28, stendur fyrir dyrum og heimsbyggðin lítur yfir loftslagsaðgerðir sínar og það á einnig við um Norðurlönd. Í nýútkominni skýrslu, Nordic Stocktake – Pathways to Climate Neutrality, er farið yfir losun norrænu landanna á gróðurhúsalofttegundum og bent á úrlausnarefni á svæðinu þegar kemur að því að uppfylla markmiðin um kolefnishlutleysi.

Frá 1990 til 2021 dróst losun á Norðurlöndum aðeins saman um 26 prósent og má rekja mest af þeim samdrætti til orkugeirans. Á sviði iðnaðar, samgangna og landbúnaðar eigum við því enn langt í land.

„Norðurlönd réðust snemma í orkuskipti og það hefur borið ávöxt og sett kraft í þróun grænna lausna og iðnaðar. Margar atvinnugreinar hafa þó dregist aftur úr og þar er þörf á frekari aðgerðum. Norrænu ríkin hafa sett sér það markmið að verða sjálfbærasta og samþættasta svæði heims árið 2030. Þetta er hægt – Norðurlönd hafa bæði tólin og getuna til þess að hrinda þessum grænu umskiptum í framkvæmd, sérstaklega ef við færum okkur í nyt styrkinn sem felst í norrænu samstarfi,“ segir umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Íslands, Guðlaugur Þór Þórðarson, sem einnig er formaður Norrænu ráðherranefndarinnar um umhverfismál á árinu 2023.

Góðu fréttirnar eru þær að aukið norrænt samstarf getur ýtt undir græn umskipti á öllum sviðum þar sem margar helstu áskoranirnar eru þær sömu í öllum norrænu löndunum. Á hvaða sviðum þurfum við að gefa í til þess að geta náð markmiðum okkar um kolefnishlutlaus Norðurlönd? Í verkefninu er ýmis atriði nefnd.

Meðal annars er lagt til að fram fari sameiginleg greining á áhættu og hvatakerfum í tengslum við vel heppnaða innleiðingu kolefnisgjalda í landbúnaði og í skýrslunni er bent á að norrænu löndin ættu að skiptast á reynslu af því hvernig losun frá notkun er meðhöndluð.

„Þótt við höfum náð að draga töluvert úr losun frá orkugeiranum þarf mun meira að koma til frá öðrum geirum til þess að Norðurlönd geti orðið kolefnishlutlaus,“ segir Andras Lind, aðalráðgjafi hjá hugveitunni Concito sem leiddi verkefnið.

På COP28 gør verden status på vores klimahandling og således også Norden. Kom med til lanceringen af rapporten Nordic Stocktake – Pathways to Climate Neutrality i den nordiske pavillon på COP28 d. 2. december kl. 14-14:45. Eventet livestreames her på norden.org.